شنبلیله از گیاهان دارویی یک ساله با طعم تلخ و خواص فراوان می باشد که برگ و دانه آن هزاران سال است در پخت و پز و طب مورد استفاده قرار گرفته است. شنبلیله گیاهی با برگ های به رنگ سبز روشن و گل های کوچک سفید است، معمولا ارتفاع آن بین 10 تا 50 سانتیمتر و دانه های معطر و تند به رنگ قهوه ای – زرد دارد.
از جمله خواص دارویی برگ و تخم شنبلیله می توان به حفظ سلامت قلب، مغز و معده، کاهش کلسترول و قند خون و درمان یبوست اشاره کرد. شنبلیله برای کاهش وزن معجزه می کند، دارای خواص ضد التهاب و ضد درد است و برای زنان باردار و دوران شیردهی و قاعدگی بسیار مفید می باشد. طبع شنبلیله گرم و خشک است.
در ادامه با پرشین استار همراه باشید تا با تعدادی از خواص شنبلیله در سلامتی، بارداری، لاغری و پوست و مو و طرز تهیه چند ماسک صورت شنبلیله آشنا شوید.
خواص دارویی و فواید شنبلیله
1. مغز و حافظه
شنبیله عملکرد مغز را بهبود بخشیده و خطر ابتلا به بیماری های آلزایمر و پارکینسون را کاهش می دهد. مصرف شنبلیله با کاهش تولید پروتئین هایی که باعث ایجاد پلاک در سیستم عصبی می شوند، در حافظه و یادگیری تاثیر مثبت دارد.
2. سلامت قلب
شنبلیله غنی از پتاسیم است که باعث کاهش اثر سدیم در خون و پیشگیری از بروز بیماری های قلبی می شود. مصرف شنبلیله فعالیت های آنتی اکسیدانی در قلب را افزایش داده، سلامت قلب را بهبود می بخشد و با کاهش قند خون، تری گلیسیرید و کلسترول بد خون از بروز انواع بیماری قلبی پیشگیری می کند.
3. کاهش کلسترول خون
دانه شنبلیله حاوی فلاونوئیدی به نام نارینجنین است که در کاهش سطح چربی و کلسترول بد خون تاثیر مثبت دارد.
4. دیابت
گالاکتومانان موجود در برگ شنبلیله میزان جذب گلوکز در خون را کاهش داده و اسید آمینه باعث افزایش تولید انسولین در بدن می شود، به همین دلیل شنبلیله از گیاهان مفید برای کاهش قند خون در دیابتی ها محسوب می شود.
مطالعات نشان می دهد بذر شنبلیله تاثیر مثبت در درمان دیابت نوع 2 داشته و به کنترل قند خون و کاهش مقاومت نسبت به انسولین کمک می کند.
5. معده و گوارش
شنبلیله غنی از فیبر و آنتی اکسیدان است که سموم بدن را دفع کرده و هضم را بهبود می بخشد. چای شنبلیله برای درمان اختلالات گوارشی و درد معده مفید است.
به افرادی که از یبوست رنج می برند توصیه می شود هر صبح به صورت ناشتا عصاره شنبلیله مصرف کنند. همچنین افزودن 1 قاشق شنبلیله به غذا از بروز رفلاکس اسید، سوزش سر دل، زخم و ورم معده پیشگیری می کند.
6. کاهش وزن
تخم شنبلیله برای کاهش وزن و چربی سوزی بسیار عالی است. برای لاغر شدن هر شب مقداری بذر شنبلیله را در آب خیسانده و صبح روز بعد به صورت ناشتا میل کنید.
فیبر موجود در شنبلیله نیز باعث ایجاد احساس سیری و کاهش اشتها در فرد شده و به کاهش وزن کمک می کند.
توجه: تحقیقات نشان داده عطر و طعم شنبلیله می تواند باعث افزایش اشتها شده و برای درمان بی اشتهایی استفاده شود.
7. کلیه
مصرف دانه شنبلیله به دلیل محتوای فلاونوئیدهای پلی فنولی، عملکرد کلیه ها را بهبود بخشیده و از ایجاد غشا در اطراف آن ها جلوگیری می کند.
8. تب و گلو درد
ترکیب پودر شنبلیله با لیمو و 1 قاشق عسل به درمان تب و گلو درد کمک می کند و درد گلو را تسکین می بخشد.
9. آرتریت
آرتریت از اختلالاتی است که با التهاب یک یا چند مفصل و درد شدید ناشی از سایش و پارگی عضلات مفاصل همراه است. شنبلیله به دلیل خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی به کاهش درد ناشی از آرتریت و آرتروز کمک می کند.
10. سرطان روده بزرگ
ساپونین موجود در شنبلیله به سم زدایی بدن کمک کرده و با دفع ضایعات و آلودگی های دستگاه گوارش از سرطان روده بزرگ پیشگیری می کند.
11. ضد التهاب
شنبلیله دارای خواص ضدالتهابی قوی می باشد و برای درمان انواع التهاب داخلی و خارجی بدن مفید است که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
التهاب داخلی
زخم دهان
جوش
برونشیت
عفونت پوستی
سل
سرفه های مزمن
سرطان
بیماری های کلیوی
التهاب خارجی
درد و تورم ماهیچه ها
نقرس
زخم
زخم پا
سیاتیک
شوره سر
اگزما
توجه: برای درمان التهاب خارجی از شنبلیله به عنوان ضماد استفاده کنید. برای جلوگیری از احتمال بروز واکنش های آلرژیک، توصیه می شود قبل از استعمال، روی بخش کوچکی از پوست تست کنید.
12. خواص شنبلیه برای مردان
از جمله موارد استفاده شنبلیله برای مردان می توان به درمان فتق، اختلال نعوظ و سایر مشکلات مردانه مانند طاسی اشاره کرد. مصرف شنبلیله با افزایش ترشح تستوسترون و تقویت میل جنسی در مردان به درمان ناتوانی جنسی کمک می کند.
خواص شنبلیله در زنان
13. دردهای قاعدگی
ترکیبات موجود در شنبلیله از علائم پیش از قاعدگی و نشانه های یائسگی مثل گر گرفتگی و نوسانات خلق و خو جلوگیری می کند.
بذر شنبلیله به دلیل خواص ضدالتهابی و ضد درد، درد ناشی از گرفتگی عضلانی و سایر اختلالات قاعدگی را کاهش داده و پودر بذر شنبلیله خستگی، سردرد و تهوع را بهبود می بخشد.
14. خواص شنبلیله در بارداری
مصرف تخم شنبلیله با انقباض رحم باعت تحریک و کاهش درد زایمان می شود.
شنبلیله برای درمان کم خونی و کمبود آهن که از مشکلات رایج خانم های باردار و شیرده است مفید می باشد، توصیه می شود شنبلیله همراه گوجه فرنگی مصرف شود تا جذب آهن در بدن افزایش پیدا کند.
هشدار: قبل از مصرف شنبلیله پیش از زایمان با پزشک مشورت کنید زیرا در برخی موارد، مصرف شنبلیله باعث سقط جنین یا زایمان زودرس می شود.
15. افزایش شیر مادر
دیوسژنین و فیتواستروژن موجود در شنبلیله باعث افزایش تولید شیر در مادران شیرده می شود.
16. بزرگ کردن سینه ها
خواص شبه استروژن در شنبلیله باعث تعادل هورمونی در بدن شده و به افزایش سایز سینه در خانم ها کمک می کند.
خواص شنبلیله برای پوست
توجه داشته باشید:
قبل از اعمال موضعی هر گونه ماسک یا ضماد روی پوست صورت و سایر نقاط حساس بدن، حتما اندکی از آن را روی بخش کوچکی از پوست دست تست کرده و 20 دقیقه منتظر بمانید تا از عدم حساسیت پوست خود مطمئن شوید.
17. درمان بیماری های پوستی
ویتامین ها و آنتی اکسیدان های موجود در شنبلیله سموم پوست را دفع کرده، از بروز جوش و اگزما جلوگیری می کند و زخم را بهبود می بخشد.
برای درمان زخم و اثر زخم روی صورت، پارچه تمیزی که به خمیر شنبلیله آغشته شده را روی پوست قرار داده و بعد از مدتی بشویید. این روش از بهترین روش های درمان زخم ها می باشد.
18. درمان جوش سرسیاه
استفاده از ماسک شنبلیله برای درمان انواع جوش های سرسیاه و سفید و چین و چروک مفید است.
ماسک صورت شنبلیله
مقداری بذر شنبلیه را در آب جوشانده و صورت خود را با آن بشویید یا خمیر تهیه شده از برگ شنبلیله تازه را به مدت 1 دقیقه روی پوست قرار دهید.
19. ضد پیری
بذر شنبلیله علائم پیری و چین و چروک پوست را کاهش می دهد و برای جوانسازی پوست مفید است.
ماسک ضدپیری
1 قاشق غذاخوری دانه شنبلیله را از شب قبل خیس کرده و روز بعد با یک قاشق غذاخوری ماست ساده مخلوط کنید تا خمیر به دست بیاید. ماسک شنبلیله و ماست را روی صورت خود بمالید و بعد از 30 دقیقه با آب سرد بشویید.
ماست به عنوان نرم کننده پوست عمل کرده و بذر شنبلیله مانع پیری زودرس پوست می شود.
20. درمان آکنه
تخم شنبلیله حاوی ترکیبی به نام دیوسگنین است که خاصیت ضدباکتری داشته و برای درمان آکنه بسیار موثر است.
ماسک آکنه شنبلیله
4 قاشق غذاخوری بذر شنبلیله را از شب قبل خیسانده و روز بعد داخل 4 فنجان آب بریزید و به مدت 15 دقیقه بجوشانید. سپس آن را از صافی عبور دهید و بعد از خنک شدن، آب شنبلیله را روی پوست خود بمالید.
برای نتیجه بهتر هر روز دو بار از این ماسک استفاده کنید.
21. مرطوب کننده پوست
بذر شنبلیله پوست را مرطوب نگه داشته و از خشکی پوست جلوگیری می کند.
ماسک مرطوب کننده
1 قاشق چایخوری پودر شنبلیله را با 1 قاشق غذاخوری آب مخلوط کرده و خمیر حاصل را روی پوست بمالید. بعد از نیم ساعت با آب بشویید.
خواص شنبلیله برای مو
22. درمان ریزش مو
بذر شنبلیله باعث تقویت فولیکول های مو شده و برای درمان ریزش مو و شوره سر بسیار مفید است.
ماسک موی شنبلیله
تعدادی بذر شنبلیه را آب پز کرده و به مدت یک شب در روغن نارگیل قرار دهید. برای جلوگیری از ریزش مو و درمان شوره، هر روز موهای خود را با این ماسک مو ماساژ دهید.
23. براق کردن مو
برای داشتن موهای براق و درخشنده از ماسک موی شنبلیله استفاده کنید.
ماسک براق کننده مو
2 قاشق غذاخوری بذر شنبلیله را در آب جوش بریزید و بگذارید یک شب خیس بخورد. دانه های خیس خورده را بکوبید و خمیر به دست آمده را روی پوست سر ، ریشه و ساقه مو بمالید و بعد از نیم ساعت بشویید.
24. برطرف کردن سفیدی مو
در طب سنتی از بذر شنبلیله برای درمان سفیدی موها استفاده می شود زیرا از خاکستری و سفید شدن موها جلوگیری می کند.
25. خواص دمنوش شنبلیله
از جمله خواص چای یا دمنوش شنبلیله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تقویت دستگاه گوارش
درمان نفخ و یبوست
بهبود گرفتگی معده
درمان آرتروز و نقرس
جلوگیری از لخته شدن خون
کاهش فشار خون و کلسترول بالا
جلوگیری از سکته مغزی و قلبی
تنظیم قند خون
جلوگیری از نوسانات هورمونی در دوران پریود و یائسگی
سم زدایی بدن
دیورتیک طبیعی
بهبود گردش خون
کاهش وزن
تقویت سیستم ایمنی بدن
طرز تهیه دمنوش شنبلیله
برای تهیه جوشانده یا دمنوش شنبلیله مقداری بذر شنبلیه را به آرامی بکوبید نه تا حدی که به پودر تبدیل شود. سپس یک فنجان آب را داخل قوری گرم کنید و قبل از جوشیدن آب، تخم شنبلیله خرد شده را به آن اضافه کنید. در صورت تمایل می توانید گیاهان دلخواه خود را به جوشانده شنبلیله اضافه کنید.
بعد از اینکه چای شنبلیله حدود 3 دقیقه جوشید، قوری را از روی حرارت برداشته و بگذارید حدود 15 دقیقه بماند و دم بکشد. در مرحله آخر در صورت تمایل مقداری عسل به آن اضافه کرده و میل کنید.
ارزش غذایی شنبلیله
یک قاشق غذاخوری تخم شنبلیله حاوی مواد مغذی زیر است:
انرژی: 35.5 کالری
کربوهیدرات: 6.4 گرم
پروتئین: 2.5 گرم
چربی: 0.7 گرم
آهن: 3.7 میلی گرم
منگنز: 0.1 میلی گرم
مس: 0.1 میلی گرم
منیزیم: 2.1 میلی گرم
فسفر: 32.6 میلی گرم
تاریخچه شنبلیله
گیاه شنبلیله بومی جنوب اروپا، مناطق مدیترانه ای و آسیای غربی است و بیشتر در نواحی شمال آفریقا، خاورمیانه، مصر و هند کشت می شود.
شنبلیله تاریخچه طولانی در طب سنتی و آشپزی دارد. خواص دارویی شنبلیله برای اولین بار هزاران سال پیش توسط طبیبان آیورودا کشف شد.
در طب سنتی چینی از شنبلیله به عنوان نوعی مرفین یاد شده که التهاب های سرد درون بدن را از بین می برد.
مصریان باستان از شنبلیله برای مومیایی کردن بدن استفاده می کردند، اولین گزارش استفاده از شنبلیله روی پاپیروس مصری به جا مانده از 1500 سال قبل از میلاد مسیح مشاهده شده است.
شنبلیله از ادویه جات اصلی در غذاهای هندی بوده است.
تخم شنبلیله از دیرباز برای تسکین علائم یائسگی، درمان مشکلات گوارشی و زایمان راحت استفاده شده است.
امروزه از شنبلیله به عنوان درمان طبیعی دیابت و بی اشتهایی استفاده می شود.
عوارض جانبی و مضرات شنبلیله
– مصرف خوراکی شنبلیله ممکن است باعث ایجاد گاز معده، نفخ و اسهال شود.
– استفاده از شنبلیله روی پوست ممکن است با واکنش های آلرژیک همراه باشد.
– مصرف شنبلیله برای زایمان راحت، باید زیر نظر پزشک انجام شود.
– افرادی که به اختلالات خونریزی مبتلا هستند یا داروهای ضد انعقاد یا رقیق کننده خون مصرف می کنند در مصرف شنبلیله احتیاط کنند زیرا شنبلیله ممکن است خون را رقیق کرده و موجب خونریزی شدید در فرد شود.
منبع: stylecraze – draxe – naturehomeopathy – organicfacts
