خارش پوست سر یک مشکل بسیار آزاردهنده است که باعث کندن پوست شده و شوره‌های سر را ایجاد می‌کند. در ادامه علل رایج این مشکل و نحوه درمان آن را با شما در میان خواهیم گذاشت.
زخم‌های روی پوست سر
زخم‌های روی سر ممکن است به شدت بخارند، زشت باشند و موجب درماندگی فرد مبتلا شوند. خراشیدن معمولاً باعث بدتر شدن این زخم‌ها شده و احتمال بروز عفونت را افزایش می‌دهد. در بیشتر موارد، زخم‌های پوست سر به‌خودی‌خود یا با یک سری داروهای بدون نسخه برطرف می‌شوند. اغلب اوقات، زخم‌های سر نشان‌دهنده مشکل جدی نیستند.
اگر نمی‌توانید علت زخم روی پوست سر را شناسایی کنید یا اگر این زخم‌ها در بیشتر نواحی سر وجود دارند یا به نظر عفونت کرده‌اند، به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به علل بروز برخی مشکلات پوست سر از جمله شوره، شپش و غیره خواهیم پرداخت.
درماتیت تحریکی
این مشکل یک عکس‌العمل آلرژیک به چیزی است که لمس کرده‌اید. محصولات بهداشتی و آرایشی مانند شامپو، رنگ مو یا جواهرات ممکن است باعث تحریک آلرژیک پوست شود. مواد خاصی مانند لاتکس نیز ممکن است باعث تحریک شود.
همچنین یک سری گیاهان در خارج از خانه مانند پیچک سمی یا بلوط سمی نیز ممکن است باعث تحریک پوست شود. علاوه بر این، اگر با موادی مانند اسید باتری یا ماده سفید‌کننده تماس داشته باشید، پوست به شدت عکس‌العمل نشان می‌دهد.
عکس‌العمل آلرژیک ممکن است باعث شود یک سری نواحی کوچک روی سر، خشک شوند که می‌خارند یا می‌سوزند. اگر این نواحی را بخارانید، ممکن است باعث خونریزی یا ایجاد زخم روی پوست شوید. پوست سر باید خودبه‌خود تمیز شود؛ اما اگر فکر می‌کنید این نواحی زخمی، عفونت کرده‌اند، دردشان زیاد شده یا در حال گسترش هستند، به پزشک مراجعه کنید.
توجه داشته باشید که مجدداً با ماده تحریک‌کننده تماس نداشته باشید؛ زیرا عکس‌العمل آلرژیک در تماس‌های متعدد ممکن است شدیدتر شود.
درماتیت سبوره‌ای یا شوره
درماتیت سبوره‌ای یک بیماری پوستی است که ممکن است روی پوست سر به وجود آید. علائم این بیماری عبارت‌اند از خارش، پوسته‌پوسته شدن و ایجاد زخم. در این بیماری بخش‌هایی از پوست معمولاً به رنگ سفید یا زرد هستند و ممکن است به ساقه مو بچسبند.
علت این بیماری هنوز مشخص نیست؛ اما مطمئناً ارتباطی با میزان تمیزی فرد ندارد. شما ممکن است هر روز موهایتان را شامپو بزنید؛ اما هنوز شوره داشته باشید. حتی نوزادانی که تازه متولد شده‌اند نیز ممکن است دچار این بیماری باشند.
این بیماری مسری نیست و نشان‌دهنده عدم سلامتی محسوب نمی‌شود. متأسفانه، ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا شوره سر تحت کنترل درآید. در برخی موارد، ممکن است فرد در تمام عمر خود با این مشکل روبرو شود که گاهی از بین می‌رود و مجدداً عود می‌کند.
شما می‌توانید از شامپوهای درمانی بدون نسخه و پمادهای موضعی برای درمان شوره سر بهره ببرید. اگر این روش‌ها شوره را برطرف نکردند، یک سری داروهای تجویزی وجود دارد که ممکن است به شما کمک کند. برخی از این داروها، دارای عوارض جانبی هستند؛ در نتیجه راهنمای داروها را به دقت مطالعه کنید. در صورت بروز هر گونه مشکلی با پزشک یا داروخانه در میان بگذارید.
سوریاس پوست سر
سوریاس یک بیماری پوستی است که ممکن است بخش‌های مختلفی از بدن را تحت تأثیر بگذارد. این بیماری باعث ایجاد زخم‌های کلفت نقره‌ای-خاکستری روی کل پوست سر می‌شود. در موارد خفیف، معمولاً از شامپوهای درمانی برای درمان زخم‌ها و کاهش خارش استفاده می‌شود. اگر این روش مؤثر نبود یا شرایط بدتر شد، به پزشک مراجعه کنید.
موارد شدیدتر این بیماری به درمان‌های استروئیدی تزریقی یا موضعی نیاز دارند. اگر زخم‌های روی پوست سر به همراه برجستگی‌های متورم پر از آب همراه باشد، بایستی از درمان‌های ضدمیکروبی استفاده کرد.
اگزما سبوره‌ای
در اگزمای سبوره‌ای، پوست سر به رنگ قرمز در می‌آید، شوره می‌زند و تحریک می‌شود. زخم‌های کلفت ممکن است بخارند و آزاردهنده باشند. التهاب ناشی از اگزمای سبوره‌ای ممکن است باعث گسترش این بیماری روی صورت، گردن و پشت گوش‌ها شود. در موارد شدید، این بیماری ممکن است در سایر نقاط بدن نیز گسترش یابد.
علت این بیماری نیز هنوز مشخص نشده است. اگزما را می‌توان از طریق شامپوهای درمانی که به کاهش پوسته کمک می‌کنند، درمان کرد. استفاده از پمادهای موضعی قوی که توسط پزشک تجویز می‌شود، نیز ممکن است مؤثر باشد.
لیکن پلان
لیکن پلان نوعی بیماری است که باعث بروز برآمدگی‌های قرمز یا بنفش روی پوست می‌شود. زمانی که این بیماری روی پوست سر ظاهر شود، به آن Lichen Planopilaris گفته می‌شود. این بیماری ممکن است باعث ایجاد جای زخم دائمی و از دست دادن موها شود.
هر فردی ممکن است به این بیماری مبتلا شود؛ اما بیشتر افراد میان‌سال به این شرایط دچار می‌شوند. گاهی می‌توان این بیماری را از طریق نشانه‌های ظاهری تشخیص داد. بافت‌برداری از پوست وجود این بیماری را تأیید می‌کند. بیشتر اوقات، دلیل مشخصی برای این بیماری وجود ندارد. گاهی این شرایط به‌خودی‌خود برطرف می‌شود و گاهی ممکن است سال‌ها ادامه داشته باشد.
برای درمان این بیماری معمولاً از کرم‌های موضعی کورتیکو استروئید یا استروئیدهای خوراکی استفاده می‌شود. در برخی موارد، استروئیدهای تزریقی ممکن است مؤثرتر باشد. اگر مشکل از بین نرفت، ممکن است باعث ریزش مو شود که احتمالاً دائمی است. داروهای آنتی‌هیستامین می‌توانند خارش ناشی از بیماری را تسکین دهند.
عفونت قارچی (Ringworm) پوست سر
این عفونت قارچی ممکن است پوست، ساقه مو و پوست سر را درگیر کند. علائم این مشکل عبارت‌اند از خارش و ایجاد نواحی زخم روی سر. این نوع بیماری بیشتر در کودکان دیده می‌شود و بسیار مسری است.
برای درمان این مشکل از داروهای ضد قارچ خوراکی و شامپوهای درمانی استفاده می‌شود. اگر این بیماری درمان نشود، ممکن است باعث التهاب شدید، ایجاد زخم و ریزش موی دائمی شود.
شپش سر
هیچ‌کس دوست ندارد که به شپش سر مبتلا شود. خبر خوب این است که این شپش‌ها ناقل بیماری نیستند و مشکل جدی ایجاد نمی‌کنند. اگر به شپش سر مبتلا هستید، احتمالاً احساس می‌کنید که چیزی روی سرتان حرکت می‌کند و البته دچار خارش سر می‌شوید. اگر سر خود را بیش از اندازه بخارانید، ممکن است پوست سرتان زخم شده و باعث عفونت شود.
اگر کسی در خانه شپش سر دارد، تمام افرادی که تماس فیزیکی با وی داشته‌اند، باید مورد بررسی قرار بگیرند. شپش سر را می‌توان با داروهای خاص و بدون نسخه درمان کرد. یک خبر خوب دیگر این است که پس از کاهش تعداد شپش‌ها یا از بین بردن تعدادی از آن‌ها، شپش‌ها زیاد زنده نمی‌مانند. این شپش‌ها اگر غذا نداشته باشند، کمتر از دو روز عمر می‌کنند.
حتماً تمام روتختی‌ها، لباس‌ها و مبلمانی که فرد مبتلا تا دو روز قبل از آن‌ها استفاده کرده، بشویید. از آب داغ یا حرارت بالا استفاده کنید. سایر وسایل مورد استفاده فرد مبتلا را می‌توان به صورت خشک‌شویی تمیز کرد.
برای لوازمی که نمی‌توانید بشویید، آن‌ها را به مدت دو هفته در یک کیسه پلاستیکی بگذارید و درش را محکم ببندید. طبق توصیه مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا، برس‌ها و شانه‌های فرد مبتلا را در آب ۵۴ درجه سلسیوسی به مدت ۵ الی ۱۰ دقیقه قرار دهید.
زونا
زونا توسط همان ویروسی ایجاد می‌شود که باعث آبله‌مرغان می‌شود. پس از این که به آبله‌مرغان مبتلا شوید، ویروس در بدن شما می‌خوابد. اگر این ویروس فعال شود، دچار زونا می‌شوید. این ویروس عمدتاً پوست را تحت تأثیر می‌گذارد؛ اما ممکن است روی پوست سر نیز زخم‌هایی ایجاد شود. جوش‌های زونا همانند تاول‌های کوچکی هستند که زردرنگ می‌شوند و به مدت دو هفته، پوسته سختی ایجاد می‌نمایند.
یک جوش زونا ممکن است بسیار دردناک باشد. همچنین ممکن است باعث سردرد یا ضعف صورت شود. علائم این بیماری ممکن است تا چند ماه ادامه داشته باشد. برای درمان زونا از داروهای ضدویروس، مسکن و پمادهای موضعی استفاده می‌شود.
Eosinophilic Folliculitis
این بیماری معمولاً روی پوست و پوست سر ایجاد می‌شود و روی افرادی که به ایدز مبتلا هستند، تأثیر می‌گذارد. این بیماری باعث ایجاد زخم‌هایی می‌شود که می‌خارند، ملتهب می‌شوند و پر از چرک هستند. پس از بهبود زخم‌ها، یک لکه تیره روی پوست باقی می‌گذارند. این نوع زخم پوست سر ممکن است گسترش یابد و مجدداً عود کند.
شامپوهای درمانی، کرم‌ها و داروهای خوراکی زیادی وجود دارند که به کنترل التهاب و کاهش علائم کمک می‌کنند. اگر ایدز دارید و دچار زخم‌هایی روی پوست یا پوست سر شدید، به پزشک مراجعه نمایید.
مراجعه به پزشک
با توجه به گستردگی علل وجود خارش و زخم روی پوست سر، حائز اهمیت است که علت زخم و خارش را هر چه زودتر بررسی کنید. به همین دلیل بهتر است به پزشک مراجعه نمایید.
