شاهی آبی یا آب تره که به نام بولاغ اوتی نیز معروف است از گیاهان دارویی آبزی یا نیمه آبزی می باشد که از نظر ژنتیکی به گیاه خردل بسیار نزدیک بوده و عطر و طعم تندی دارد. این گیاه بومی نواحی آسیای غربی، اروپا، هند و آفریقا است و امروزه در سراسر دنیا به طور گسترده یافت می شود.
از جمله خواص شاهی آبی می توان به لاغری، درمان کم کاری تیروئید، دیابت، سرفه، سلامت قلب، چشم، استخوان، درمان کم خونی، سرماخوردگی، پیشگیری از آلزایمر و تقویت میل جنسی اشاره کرد.
طبع شاهی آبی گرم و خشک است.
جالب است بدانید:
- قدمت این گیاه به دوران یونان و روم باستان برمی گردد، یونانیان باستان از شاهی آبی برای سلامت کبد و تصفیه خون استفاده می کردند.
- رومیان از آب تره به دلیل طعم تند شبیه فلفل آن در سالاد استفاده می کردند.
- امروزه ایالات متحده به عنوان بزرگ ترین پرورش دهنده این گیاه شناخته شده است.
- ارتش ایالات متحده آمریکا برای تامین غذای سربازان شاهی آبی کاشت و برداشت می کرده است.
- پادشاهان رومی هنگام گرفتن تصمیمات مهم آب تره مصرف می کردند.
- سوپ شاهی آبی از غذاهای محبوب انگلیس در قرن 17 میلادی بوده است.
- یونانیان اعتقاد دارند مصرف آب تره باعث شوخ طبع شدن افراد می شود.
- گفته شده رومیان باستان جنون را با سرکه و شاهی آبی درمان می کرده اند.
در ادامه با پرشین استار همراه شوید تا با بهترین خواص بولاغ اوتی برای سلامتی، پوست و مو آشنا شده و درباره ارزش غذایی، نحوه استفاده و مضرات این گیاه بیشتر بدانیم.
خواص دارویی و فواید شاهی آبی
1. خواص شاهی آبی برای لاغری
شاهی آبی از گیاهان کم کالری است و به دلیل فیبر فراوان موجود در آن برای کاهش اشتها و سیری طولانی مدت مفید بوده و به لاغری کمک می کند.
2. تیروئید
مصرف آب تره خام به دلیل ید فراوان موجود در این گیاه به عملکرد طبیعی غده تیروئید کمک می کند و از بروز بیماری هایی همچون گواتر یا کم کاری تیروئید که از جمله علائم آن می توان به افسردگی، یبوست و افزایش وزن اشاره کرد پیشگیری می کند.
3. تقویت سیستم ایمنی
محتوای فراوان ویتامین C موجود در آب تره از بدن در برابر انواع بیماری های ویروسی، باکتریایی و قارچی محافظت کرده و به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی با آسیب ناشی از رادیکال های آزاد مقابله و به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
4. سلامت قلب
سطح بالای زکساتین و لوتئین موجود در بولاغ اوتی برای افرادی که از بیماری های قلبی عروقی رنج می برند مفید است و خطر بروز آترواسکلروز را کاهش می دهد.
مصرف شاهی آبی به دلیل دارا بودن ترکیبات کارتنوئیدی مانع بروز حمله قلبی در افراد شده و فولات موجود در این گیاه نیز خطر سکته مغزی را کاهش می دهد.
5. سرطان
خاصیت آنتی اکسیدانی آب تره به همراه کلروفیل و سایر ترکیبات گیاهی ضد سرطانی موجود در آن با آسیب ناشی از رادیکال های آزاد مقابله کرده و خطر ابتلا به انواع سرطان سینه، ریه و معده را کاهش می دهد.
6. کم خونی
شاهی آبی منبع غنی آهن محسوب می شود که برای تامین هموگلوبین و گلبول های قرمز خون ضروری می باشد به همین دلیل مصرف این گیاه دارویی برای افرادی که به طور ژنتیکی از کمبود آهن رنج می برند یا به تازگی به دلایل مختلف خون زیادی از دست داده اند مفید بوده و از بروز کم خونی جلوگیری می کند.
از سوی دیگر آب تره سرشار از ویتامین C نیز می باشد که به جذب بهتر آهن در بدن کمک می کند.
7. سم زدایی بدن
آب تره دارای خاصیت پاک کنندگی است و با افزایش حجم ادرار به دفع ضایعات و سم زدایی بدن کمک می کند.
8. سلامت استخوان ها
شاهی آبی منبع غنی ویتامین K محسوب می شود که به سلامت و تقویت استخوان ها کمک کرده و با تغییر پروتئین های ماتریکس استخوانی، افزایش جذب کلسیم و کاهش دفع کلسیم از طریق ادرار از تضعیف و شکستگی های استخوانی پیشگیری می کند.
9. دیابت و قند خون
آب تره حاوی آنتی اکسیدانی به نام اسید آلفا لیپوئیک است که سطح گلوکز خون را کاهش داده، از آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو جلوگیری می کند و حساسیت به انسولین را افزایش می دهد.
10. سلامت چشم
یک مطالعه اروپایی نشان داده ویتامین C موجود در شاهی آبی به بهبود بینایی کمک می کند و خطر ابتلا به آب مروارید را کاهش می دهد.
از سوی دیگر مصرف منظم آب تره 42 درصد نیاز روزانه بدن به ویتامین A را برطرف می کند، این ویتامین نقش مهمی در سلامت چشم و پیشگیری از بیماری های چشمی همچون دژنراسیون ماکولا و آب مروارید دارد.
11. سنگ کیسه صفرا
مطالعات انجام شده روی بولاغ اوتی نشان می دهد مصرف این گیاه خطر بروز سنگ کیسه صفرا را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد زیرا حاوی آب فراوان است که با دفع سموم و ضایعات بدن به عملکرد بهتر کیسه صفرا کمک کرده و از التهاب مثانه و تشکیل سنگ های صفراوی جلوگیری می کند.
12. درمان سرفه
آب تره دارای ترکیباتی به نام سولفور گلیکوزید است که برای درمان هرگونه بیماری مرتبط با برونشیت های طولانی مدت از جمله سرفه مفید می باشد.
13. تقویت دندان ها
شاهی آبی منبع غنی کلسیم است برای تقویت و سلامت دندان ها بسیار مفید بوده و خونریزی لثه را درمان می کند.
14. مغز و آلزایمر
مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین C مانند آب تره از کاهش توانایی شناختی ناشی از افزایش سن و ابتلا به بیماری هایی همچون آلزایمر جلوگیری و بافت های مغزی را ترمیم می کند.
فولات موجود در شاهی آبی نیز نقش مهمی در کاهش بروز زوال عقل در سنین بالا ایفا می کند، مطالعات انجام شده روی مردان 50 تا 70 ساله نشان می دهد افرادی که روزانه 800 میکروگرم فولات مصرف می کنند از نظر شناختی و گفتاری در شرایط بهتری نسبت به سایرین قرار دارند.
توصیه می شود روزانه حداقل 1 فنجان شاهی آبی مصرف کنید.
15. سرماخوردگی
ویتامین C موجود در آب تره خطر ابتلا به سرماخوردگی را کاهش داده و مصرف آن بخصوص برای افرادی که به طور مکرر دچار سرماخوردگی و آنفلوآنزا می شوند توصیه می شود.
16. افسردگی
برخی مطالعات نشان داده افسردگی یکی از علائم کاهش فولات در بدن است و مصرف آب تره با تامین فولات بدن به درمان افسردگی کمک می کند.
17. تقویت میل جنسی
آب تره به دلیل مقادیر فراوان آهن و روی از دیرباز به عنوان یک ماده غذایی مقوی میل جنسی بخصوص در میان ایرانیان و رومیان باستان شناخته شده است.
18. هضم و گوارش
آب تره حاوی کلروفیل است که منبع غنی آنزیم های مختلف می باشد و عملکرد سیستم گوارشی را تقویت و با بهبود عمل هضم به جذب بهتر مواد مغذی در بدن کمک می کند.
خواص آب تره برای پوست و مو
توجه داشته باشید:
قبل از اعمال موضعی هر گونه ماسک یا ضماد روی پوست صورت و سایر نقاط حساس بدن، حتما اندکی از آن را روی بخش کوچکی از پوست دست تست کرده و 20 دقیقه منتظر بمانید تا از عدم حساسیت پوست خود مطمئن شوید.
19. درمان التهاب پوست
آب تره به دلیل خاصیت ضد التهابی، ضد میکروبی و ضد باکتریایی به درمان بیماری های التهابی پوست همچون آکنه و روزاسه کمک می کند.
آب تره قرمزی پوست را برطرف کرده و با تصفیه داخلی خون و پاکسازی نواحی آسیب دیده از عفونت آن جلوگیری می کند.
20. ضد پیری
شاهی آبی حاوی ویتامین A و E است و هر دو از آنتی اکسیدان های قوی محسوب می شوند که با رادیکال هال آزاد مقابله کرده و از بروز چین و چروک و پیری زودرس پوست جلوگیری می کنند.
برای جوانسازی پوست توصیه می شود روزانه 1 فنجان آب تره مصرف کنید.
21. اگزما و آفتاب سوختگی
آب تره خاصیت تسکین دهندگی و خنک کنندگی دارد که به درمان خارش و سوزش ناشی از مشکلات پوستی مانند اگزما کمک می کند و برای درمان آفتاب سوختگی و خارش ایجاد شده از نیش حشرات مفید است.
22. سرطان پوست
شاهی آبی به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی قوی از پوست در برابر آسیب های ناشی از اشعه مضر خورشید محافظت کرده و مصرف آن خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش می دهد.
23. سلامت پوست سر
شاهی آبی منبع غنی مواد معدنی مختلف و ویتامین ها و یک پاک کننده و تصفیه کننده قوی خون محسوب می شود که افزودن آن به رژیم غذایی به سلامت پوست سر و تمیز کردن آن کمک می کند.
24. سفید کننده پوست
ماسک سفید کننده شاهی آبی
تعدادی برگ آب تره را به همراه آب سرد و مقداری گلاب در مخلوط کن بریزید. سپس توری را روی کاسه ای قرار داده و مخلوط به دست آمده را از آن عبور داده و فشار دهید تا عصاره آن کاملا جدا شود.
آب به دست آمده را با 1 قاشق غذاخوری عسل، 1 قاشق بزرگ جو دوسر و نصف قاشق غذاخوری نشاسته ذرت مخلوط کنید.
ابتدا صورت را با آب گرم بشویید و خشک کنید، سپس خمیر حاصل را روی صورت مالیده و بعد از نیم ساعت با آب سرد بشویید و خشک کنید. برای نتیجه بهتر سه بار در هفته از این ماسک استفاده کنید.
25. شوره و خشکی مو
روی و گوگرد موجود در این گیاه از عفونت های باکتریایی پوست سر جلوگیری کرده و به مرطوب و نرم شدن موها کمک می کند و از مشکلاتی همچون شوره و خشکی پوست سر پیشگیری می کند.
26. جلوگیری از ریزش مو
آبرسانی و حفظ رطوبت پوست سر از عوامل مهم برای جلوگیری از ریزش مو می باشد و شاهی آبی یک گیاه آبرسان قوی است که از عفونت های پوست سر نیز جلوگیری کرده و مانع ریزش مو می شود.
27. افزایش رشد مو
آب شاهی آبی باعث تعادل در عملکرد هورمون ها شده و ویتامین A موجود در شاهی آبی نیز از مواد مغذی ضروری برای رشد مو می باشد.
28. سایر خواص شاهی آبی
برگ های شاهی آبی به بهبود هضم کمک می کند.
آب تره سال هاست به عنوان اکسپکتوران، درمان گیاهی سل و تنظیم قند خون استفاده می شود.
در چین سوپ شاهی آبی برای درمان درد آفت دهان روی لب ها یا زبان، تاول زبان، سلامت دندان، ورم لثه و بدبویی دهان استفاده می شود.
آب یا دمنوش شاهی آبی برای درمان تجمع مایعات در بافت های بدن مصرف می شود.
اعتقاد بر این است که آب تره به دلیل خاصیت دیورتیک برای درمان سنگ کلیه و سنگ مثانه مفید است.
آب برگ های تازه شاهی آبی برای درمان آکنه، کرم حلقوی، اگزما، جوش و تحریکات پوستی به کار می رود.
روش استفاده شاهی آبی
برگ های خام شاهی آبی داخل سالاد استفاده می شود.
شاهی آبی را می توان داخل سوپ، خورش ها، سس، پیتزا و ساندویچ اضافه کرد.
برگ های خشک آب تره برای تهیه چای و دمنوش استفاده می شود.
ارزش غذایی شاهی آبی
مواد مغذی موجود در 100 گرم شاهی آبی به صورت زیر است:
کالری: 11
چربی: 0.1 گرم
کربوهیدرات: 1.3 گرم
فیبر: 0.5 گرم
پروتئین: 2.3 گرم
شکر: 0.2 گرم
عوارض جانبی و مضرات شاهی آبی
- مصرف طولانی مدت آب تره ممکن است باعث مشکلات مثانه یا کیستیتیس شود که به دلیل خاصیت دیورتیک قوی این گیاه می باشد.
- افراد مبتلا به تورم مثانه باید از مصرف شاهی آبی خودداری کنند زیرا باعث تشدید درد مثانه می شود.
- افرادی که از پر کاری تیروئید رنج می برند از مصرف شاهی آبی خودداری کنند.
- در صورت مصرف هر گونه دارو قبل از افزودن آب تره به رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنید.
- مصرف آب تره برای دوران بارداری و شیردهی خطرناک است و خطر خونریزی و سقط جنین را افزایش می دهد.
- آب تره برای کودکان بخصوص کودکان کمتر از چهار سال مضر است.
منبع: stylecraze – naturalfoodseries – healthbenefitstimes
