چای ماچا (抹茶) دمنوش ژاپنی محبوب و پرخاصیتی است که از پودر برگ های گیاه چای سبز به دست آمده و دارای مقادیر فراوانی کلروفیل، کاتچین، کافئین، اسید آمینه و پلی فنل ها می باشد.
فرایند تولید چای ماچا باعث شده این چای، بسیار خاص و محبوب شود. بهترین نوع چای ماچا در نواحی یوجی ژاپن به دست می آید زیرا در این نواحی، گیاهان چای با سایه های درخت بامبو پوشیده شده و تنها 20 درصد نور خورشید به آن ها می رسد. این مسئله باعث شده سطح کلروفیل برگ های گیاه افزایش یافته و پودر حاصل از این برگ ها برای تهیه دمنوش یا چای سبز ماچا استفاده می شود.
طبع چای ماچا سرد است.
جالب است بدانید:
- پودر چای ماچا در دوران سلطنت سلسله تانگ در چین کشف و توسط راهبان بودایی به ژاپن آورده شده است.
- کشف چای ماچا به صورت تصادفی و هنگامی رخ داد که کشاورزان برای جلوگیری از سرمازدگی گیاه چای سبز آن ها را قبل از زمستان با نی پوشاندند.
- چای ماچا طی هزار سال گذشته به بخش جدایی ناپذیر از فرهنگ ژاپن تبدیل شده است.
- از دیرباز راهبان ژاپنی از چای ماچا در مراسم مراقبه و مدیتیشن استفاده کرده و سربازان ژاپنی و سامورایی ها برای افزایش قدرت جنگی چای ماچا می نوشیدند.
- درجه رنگ چای ماچا کیفیت آن را نشان می دهد، چای ماچای سبز رنگ مایل به آبی مرغوب تر از چای ماچای سبز رنگ مایل به قهوه ای یا زرد است.
- برخلاف سایر انواع چای، پس از تهیه چای ماچا رنگ آن کدر نمی شود.
در ادامه با پرشین استار همراه شوید تا با بهترین خواص چای ماچا برای سلامتی، لاغری، پوست و مو آشنا شده و درباره مضرات و ارزش غذایی آن بیشتر بدانیم.
خواص دارویی و فواید چای ماچا
1. خواص چای ماچا برای لاغری
چای ماچا از نوشیدنی های مفید برای کاهش وزن است زیرا:
چای ماچا کالری کمی دارد.
با سم زدایی بدن و درمان یبوست، مواد اضافی بدن را دفع می کند.
کاتچین موجود در آن متابولیسم بدن را افزایش می دهد و به چربی سوزی کمک می کند.
حاوی فیبر است که برای مدت طولانی فرد را سیر نگه داشته و سطح قند خون را کنترل می کند.
با کاهش استرس و کورتیزول در بدن، از افزایش وزن مخصوصا در ناحیه شکمی پیشگیری می کند.
2. منبع طبیعی کافئین
1 فنجان چای ماچا 32 گرم کافئین دارد که این مقدار سه برابر بیشتر از 1 فنجان معمولی چای سبز و نصف فنجان کوچک قهوه است و یک نوشیدنی عالی صبحگاهی محسوب می شود.
3. تقویت حافظه و بهبود خلق و خو
چای ماچا حاوی مقادیر فراوان ال تانین است، ال تانین اسید آمینه ای کمیاب است که مسئول تولید و فعالیت دوپامین و سروتونین در بدن است. این دو ماده شیمیایی به بهبود خلق و خو کمک کرده و حافظه را تقویت می کنند.
4. آرامش بخش
برخلاف قهوه که مصرف آن، به دلیل غلظت بالای کافئین می تواند باعث ناآرامی در فرد شود، نوشیدن چای ماچا خاصیت آرامش بخشی دارد زیرا ترکیب اسید آمینه ال تامین و کافئین موجود در این چای باعث می شود کافئین کمتری جذب خون شود و علاوه بر کاهش عوارض جانبی مصرف کافئین، به افزایش انرژی پایدار در بدن کمک می کند.
ال تامین با ورود به مغز باعث آرامش شده و در کاهش استرس ذهنی و فیزیکی بدن اثر مثبت دارد.
5. افزایش تمرکز
ترکیباتی همچون کافئین و ال تانین موجود در چای ماچا برای تمرکز عالی هستند. ال تانین موجب تولید امواج آلفا در مغز شده و میزان آرامش و وضوح ذهنی و هوشیاری را افزایش می دهد. تاثیر نوشیدن چای ماچا با آرامش و تمرکز حاصل از تمرینات یوگا و مدیتیشن قابل مقایسه است.
جالب است بدانید ژاپنی ها در قرون وسطی از چای ماچا در جلسات مدیتیشن استفاده می کردند زیرا این جلسات در عین هوشیاری به آرامش زیادی نیز نیاز داشتند.
6. سلامت قلب
نوشیدن چای ماچا برای سلامت قلب بسیار مفید است زیرا کاتچین موجود در آن به کاهش کلسترول بد خون کمک کرده و خطر بروز سکته مغزی را نیز کاهش می دهد.
7. استقامت بدنی
در قرون وسطی سربازان سامورایی قبل از وارد شدن به میدان جنگ برای افزایش استقامت و آرامش اعصاب چای ماچا می نوشیدند. همه انواع چای سبز حاوی کافئین هستند اما کافئین موجود در چای ماچا کندتر از سایر انواع کافئین در بدن منتشر می شود و باعث می شود تولید انرژی و استقامت فیزیکی در بدن به طور پایدارتری افزایش پیدا کرده و تا 6 ساعت بعد از نوشیدن دوام خواهد داشت.
8. تقویت سیستم ایمنی بدن
کاتچین موجود در چای ماچا از آنتی اکسیدان های قوی است که خاصیت ضد باکتری داشته و سلامت بدن را تضمین می کند.
مصرف چای ماچا با تقویت سیستم ایمنی بدن از بروز عفونت های مختلف ویروسی و باکتریایی، آنفلوآنزا، ویروس هپاتیت و هرپس جلوگیری می کند.
9. آرتریت
تحقیقات نشان داده همه انواع چای سبز، سیاه و سفید و چای ماچا منبع غنی پلی فنل ها هستند. این ترکیبات گیاهی دارای اثر ضد التهابی قوی می باشند که تخریب غضروفی را کندتر کرده و برای پیشگیری و درمان بیماری های التهابی از جمله آرتریت مفید هستند.
آنتی اکسیدان EGCg موجود در انواع چای سبز نیز تولید مولکول های مسئول آسیب مفصلی در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید را کاهش می دهد.
10. آلزایمر و پارکینسون
پلی فنل های موجود در چای ماچا روی فرایند پیری اثر گذاشته و از آسیب نورون ها که می تواند به اختلالات پیشرفته عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون منجر شود پیشگیری می کند.
نوشیدن چای ماچا حافظه کوتاه مدت را افزایش داده و عملکرد شناختی فرد را بهبود می بخشد.
11. سلامت دهان و دندان
خواص ضد باکتری چای سبز ماچا از سلامت دهان و دندان محافظت کرده و بوی بدن دهان را برطرف می کند زیرا حدود 90 درصد علت بوی بد دهان به خاطر حفره های باکتریایی موجود در دندان ها می باشد.
چای ماچا – در صورتی که بدون شیرین کننده ها مصرف شود – دندان ها را قوی و سالم نگه داشته و مانع تشکیل حفره ها و پلاک های دندانی می شود.
12. کاهش کلسترول
مطالعات نشان داده سطح کلسترول بد خون در افرادی که به طور منظم چای ماچا مصرف می کنند نسبت به سایرین کمتر بوده و در عوض سطح کلسترول خوب بالاتری دارند. کلسترول خوب مانع ابتلا به بیماری آترواسکلروز شده و از حمله قلبی و سکته پیشگیری می کند.
13. سم زدایی بدن
برای به دست آوردن چای ماچا، گیاه چای سبز باید در سایه رشد کند به همین دلیل کلروفیل زیادی در برگ های آن تولید می شود، کلروفیل دارای خواص سم زدایی فوق العاده قوی است و برای دفع مواد شیمیایی و و فلزات سمی بدن مفید می باشد.
سم زدایی بدن با چای ماچا به کاهش وزن، درمان یبوست، بهبود هضم، افزایش ایمنی بدن و سلامت عمومی کمک می کند.
14. پیشگیری از سرطان
کاتچین و ترکیبات پلی فنلی موجود در چای ماچا مانع رشد و تکثیر سلول های سرطانی بدخیم شده و خطر ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان مثانه، سرطان روده بزرگ، سرطان سینه و پروستات را کاهش می دهد.
15. سلامت چشم
محتوای کاتچین موجود در چای ماچا به سلامت چشم کمک کرده، بینایی را افزایش می دهد و از آب سیاه و نابینایی ناشی از آب مروارید پیشگیری می کند.
16. کلیه و کبد چرب
ترکیبات موجود در چای ماچا از آسیب های کلیوی و کبدی پیشگیری کرده و برای درمان کبد چرب غیر الکلی مفید است.
17. دیابت نوع 2
چای ماچا به متابولسیم سالم در بدن افراد دیابتی کمک کرده و قند خون را کاهش می دهد. این چای به دلیل خواص آنتی اکسیدانی به عنوان کاهنده تری گلیسیرید، کلسترول و گلوکز کبدی در افراد دیابتی عمل می کند و برای بیماران دیابت نوع 2 مفید است.
18. هضم و گوارش
چای ماچا برای درمان ناراحتی های معده و گوارش مفید است و به درمان یبوست و دفع سموم مضر در بدن کمک می کند.
خواص چای ماچا برای پوست
توجه داشته باشید:
قبل از اعمال موضعی هر گونه ماسک یا ضماد روی پوست صورت و سایر نقاط حساس بدن، حتما اندکی از آن را روی بخش کوچکی از پوست دست تست کرده و 20 دقیقه منتظر بمانید تا از عدم حساسیت پوست خود مطمئن شوید.
19. جوانسازی پوست
کاتچین موجود در چای ماچا با مبارزه با رادیکال های آزاد پوست به کاهش علائم پیری پوست مانند چین و چروک، لکه های تیره و خطوط ناخوشایند کمک می کند و برای درمان آکنه و افزایش الاستیک پوست بسیار مفید است.
ماسک ضد چین و چروک
1 قاشق غذاخوری پودر چای ماچا را با 1 قاشق غذاخوری گلاب و 4 یا 5 قطره روغن اسطوخدوس مخلوط کرده و روی پوست صورت بمالید.
ماسک چای ماچا و علف لیمو
برای سم زدایی پوست کافیست 1 قاشق غذاخوری پودر چای ماچا را با چند قطره روغن علف لیمو مخلوط کرده و روی پوست بمالید.
20. رفع سیاهی دور چشم
چای ماچا حاوی مقادیری ویتامین K است و به درمان سیاهی و تیرگی دور چشم کمک می کند.
21. لایه برداری پوست
برای از بین بردن سلول های مرده پوست توصیه می کنیم از ماسک چای ماچا استفاده کنید.
ماسک لایه بردار چای ماچا و روغن نارگیل
1 قاشق غذاخوری پودر چای ماچا را با 1/4 فنجان روغن نارگیل و 3/4 فنجان شکر سفید ارگانیک مخلوط کرده و روی صورت اعمال کنید تا از ناخالصی های پوست راحت شوید.
22. پاک کننده پوست
چای ماچا برای پاکسازی منافذ پوست مفید است.
ماسک پاک کننده چای ماچا
1.5 قاشق غذاخوری خاک رس را با نصف قاشق غذاخوری پودر چای ماچا و 1 قاشق غذاخوری آب مخلوط کرده و روی پوست بمالید.
23. درمان خشکی پوست
برای رفع خشکی پوست به ویژه در فصل زمستان از ماسک چای ماچا و روغن نارگیل غافل نشوید.
ماسک صورت پودر چای ماچا
مقدار مساوی پودر چای ماچا را با روغن نارگیل مخلوط کرده و روی پوست صورت بمالید.
24. کاهش التهاب و قرمزی پوست
پودر چای ماچا دارای خواص ضد التهابی است و به کاهش التهاب و قرمزی پوست در بیماران مزمن پوستی کمک می کند.
25. خواص چای ماچا برای مو
برای افزایش رشد موها می توانید موهای خود را با چای ماچا شسته یا این نوشیدنی مفید را به طور منظم مصرف کنید.
تفاوت چای ماچا و چای سبز
هر دو نوع چای سبز و چای ماچا از یک گیاه به دست می آیند، چای سبز به صورت خشک شده و چای ماچا به صورت پودر استفاده می شود.
هنگام نوشیدن چای سبز، در حقیقت دمنوش حاصل از برگ خشک شده چای را – که برگ ها قبلا از دمنوش جدا شده اند – میل می کنید اما هنگام نوشیدن چای ماچا، در واقع خود برگ ها را به صورت پودر میل می کنید.
خاصیت آنتی اکسیدانی چای ماچا چند برابر چای سبز است.
فرایند تهیه چای ماچا باعث شده دمنوش آن اسید آمینه و کلروفیل بیشتری نسبت به چای سبز داشته باشد.
چای ماچا از کجا بخریم؟
این چای بومی ایران نیست و معمولا از کشور ژاپن وارد می شود و به دو صورت بسته بندی شده یا فله ای قابل خرید می باشد. هنگام خرید چای ماچا از فروشگاه های چای یا سایت های اینترنتی حتما توجه داشته باشید که پودر ماچای اصل و ارگانیک تهیه کنید.
ارزش غذایی چای ماچا
مواد مغذی موجود در 2 گرم پودر چای ماچا عبارتند از:
کالری: 5
کربوهیدرات: 1 گرم
فیبر: 1 گرم
پروتئین: 1 گرم
عوارض جانبی و مضرات چای ماچا
- اگر بیش از 5 فنجان چای ماچا در طول روز مصرف کنید ممکن است با عوارضی همچون تهوع، یبوست، اضطراب، بی خوابی، سردرد، اسهال و سوزش سر دل مواجه شوید.
- برخی افراد نسبت به کافئین حساسیت دارند و ممکن است با مصرف آن دچار اسهال، آریتمی قلبی یا سندرم روده تحریک پذیر شوند.
- چای ماچا، حتی انواع ارگانیک آن، مقادیر سرب از خاک جذب می کنند و مصرف بیش از حد آن برای بدن سمی است.
- قبل از مصرف چای ماچا در بارداری و شیردهی بهتر است با پزشک مشورت شود.
منبع: teamiblends – organicfacts – tenzotea – onegreenplanet
