دیسک کمر عارضه‌ای است که افراد به دلایل مختلفی به آن دچار می‌شوند و فعالیت روزانه آنها را مختل میکند. دیسک کمر بر اعصاب نخاعی فشار وارد می کند و درد، ضعف و بیحسی کمر، باسن، ساق و کف پا را به همراه می آورد. گاهی اوقات این نشانه ها تا حدی شدید می شوند که زندگی فرد را مختل می‌کنند.
دیسک کمر چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشکان برای تشخیص دیسک کمر از معاینه و آزمایشات تشخیص مختلفی استفاده می کنند. اولین گام در تشخیص دیسک کمر، معاینه بیمار است. پزشک در طول جلسه معاینه به ارزیابی میزان درد، قدرت انعطاف پذیری، قدرت عضلانی و حس اعضای بدنتان می پردازد. او همچنین شاید از شما بخواهد تا به دردتان در یک مقیاس یک تا ده، امتیاز بدهید و به سوالات مختلفی مثل موارد زیر درباره نشانه‌هایتان جواب دهید:
- دردتان کی شروع شده است؟
- چه چیزی باعث عود کردن درد می شود؟
- چه نشانه هایی دارید؟
اگر پزشکتان بتواند اطلاعات کافی را از جلسه معاینه جمع آوری کند، شاید بتواند درباره رد یا تایید ابتلای شما به دیسک کمر نظر بدهد. در غیر اینصورت، اجرای آزمایشات بیشتر را تجویز خواهد کرد. بعض از آزمایشات تشخیصی برای تشخیص دیسک کمر عبارتند از:
- سی تی اسکن: تصویر سی تی اسکن یک نوع تصویر اشعه ایکس پیشرفته از استخوان ها و ستون فقرات است و بیرون زدگی دیسک کمر به کانال نخاعی و اطراف اعصاب نخاعی را نشان می دهد. با ترکیب این آزمایش با میلوگرافی، می توان بعد از تزریق ماده رنگی به ستون فقرات، محل بیرون زدگی دیسک و تنگی کانال نخاعی را مشخص کرد.
- نوار عصب و عضله (EMG): در آزمایش نوار عصب و عضله به ارزیابی عملکرد عصبی و تشخیص اعصابی پرداخت که تحت تاثیر دیسک آسیب دیده قرار دارند.
- ام آر آی: رایج ترین و دقیق ترین آزمایش برای تشخیص دیسک کمر، آزمایش ام آر آی است.
درمان خانگی دیسک کمر
استراحت
چند روز دست از کار بکشید؛ استراحت می تواند به کاهش تورم کمک کند و زمان کافی برای بهبود مشکلات کمر را فراهم کند. در مدتی که با کمردرد مواجه هستید، از انجام ورزش یا فعالیتهای شامل خم شدن و بلند کردن اجسام خودداری کنید.
شاید پزشکتان به شما توصیه کند که مدتی را به استراحت مطلق بپردازید؛ استراحت مطلق برای مدت زمان کوتاه مناسب است، اما این مدت نباید از یک یا دو روز بیشتر شود. باید مفاصلتان را حرکت دهید و نباید اجازه دهید که عضلاتتان خشک شود.
گرما و سرما درمانی
اعمال گرما و سرما بر پایین کمر می تواند درد ناشی از تنشی عضلانی که معمولا با دیسک کمر ایجاد می شود را کاهش دهد. گرما به شل شدن گرفتگی عضلات عامل اسپاسم، افزایش جریان خون و بهبود کشسانی بافتهای پیوندی کمک کند. سرما باعث کاهش دمای موضعی بافت و تولید اثر بیحسی و ضدالتهابی و نهایتا کاهش درد شود.
- در طول روز سعی کنید بسته گرم یا پدهای حرارتی را در دوره های زمانی مختلف بر روی کمرتان قرار دهید (حتما برای جلوگیری از ایجاد آسیب های حرارتی، بسته گرم را داخل یک حوله یا دستمال قرار دهید)
- همین کار را می توانید با استفاده از بسته سرد و بعد از انجام حرکات کششی، ورزش یا ماساژ برای کاهش درد استفاده کنید (حتما برای جلوگیری از ایجاد آسیب های حرارتی، بسته گرم را داخل یک حوله یا دستمال قرار دهید).
- از ابزارهای حرارتی دیگر می توان به پوشیدن گن یا کمربند کشی (تامین گرمای پیوسته اما ملایم تر در مدت طولانی تر)، حمام آب گرم یا حمام در انتهای روز اشاره کرد.
گزینه های مختلف را امتحان کنید تا بهترین گزینه متناسب با مشکلتان را پیدا کنید. شدت گرما و نحوه استفاده از آن معمولا یک ترجیح شخصی است و با توجه به مشکل و شدت این مشکل در هر فرد، متفاوت خواهدبود.
یوگا انجام دهید.
بعد از بهتر شدن کمرتان بهتر است حضور در کلاسهای یوگا را در نظر داشته باشید. مطالعه ای که در مجله پزشکی درد منتشر شد، به طور تصادفی به ارزیابی حدودا 1000 فرد مبتلا به کمردرد مزمن پرداخت. نویسندگان این مطالعه یافتند که یوگا در مواردی با کاهش طولانی مدت کمردرد همراه شده بود.
مصرف داروهای بدون نسخه برای دیسک کمر
- استامینوفن: استامینوفن را می توان خط مقدم دفاع دانست، اما این دارو برای همه مناسب نیست. اگرچه استامینوفن، مسکن خوبی است اما در کاهش التهاب موثر نیست.
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) بدون نسخه: NSAIDها مسکن و کاهش دهنده التهاب هستند و به همین خاطر هم با آستامینوفن متفاوت اند. مثال‌هایی از NSAIDها عبارتند از آسپیرین، ایبوپرفن (یا ادویل) یا ناپروکسن (یا آلیو). بعضی از NSAID ها برای کسانی که سابقه بیماری قلبی یا زخم معده دارند، مناسب نیست.
درمان پزشکی دیسک کمر
اگر درمان خانگی به کاهش درد دیسک کمر کمکی نکند، وقت آن رسیده که درمان پزشکی را آغاز کنید.
داروهای تجویزی برای دیسک کمر
- NSAIDهای تجویزی: اگر مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی بدون نسخه در کاهش درد دیسک کمر موثر نباشد، نسخه های قویتر و تجویزی آن نیز در دسترس است.
- شل کننده های عضلانی: یکی از مشکلاتی که معمولا همراه با دیسک کمر ایجاد می شود، اسپاسم عضلات اطراف ستون فقرات است؛ در چنین مواردی، مصرف داروهای شل کننده عضلات موثر خواهد بود.
- استروئیدهای خوراکی: استروئید خوراکی (که معمولا تحت عنوان کورتیکواستروئید شناخته می شود) می تواند در کاهش تورم موثر باشد. این داروها برای استفاده های کوتاه مدت تجویز می شود، زیرا استفاده طولانی مدت استروئید با آثار جانبی متعددی همراه می شود.
- مسکن مخدر: داروهای مسکن مخدر برای کاهش دردهای شدید و حاد استفاده و با احتیاط و تنها در صورت شدید بودن درد تجویز می شود. یادتان باشد که بدن بسیاری از بیماران در مقابل داروهای مخدر مقاوم می شود و در نتیجه به دوزهای بیشتری نیاز پیدا می کنند. این داروها می توانند اعتیادآور باشند، بنابراین استفاده از آنها باید تنها تحت کنترل و نظارت پزشک انجام شود.
- داروهای ضدافسردگی: داروهای ضدافسردگی جلوی رسیدن پیامهای حاوی درد به مغز را کاهش می دهد و اثر اندورفین – یک مسکن طبیعی در بدن – را افزایش می دهد. یکی دیگر از مزایای داروهای ضدافسردگی، کمک به خواب بهتر است.
فیزیوتراپی
بعضی تمرینات ورزشی به کاهش نشانه های دیسک کمر کمک می کند. فیزیوتراپ می تواند تمارین تقویتی عضلات پشتیبان ستون فقرات را به بیمار آموزش دهد. برنامه های فیزیوتراپی همچنین شامل موارد زیر می شود:
- تمرینات کششی برای حفظ انعطاف عضلات
- تمرینات هوازی – مثل پیاده روی یا استفاده از دوچرخه ثابت
- ماساژ
- گرما و سرما درمانی
- درمان به کمک اولتراسوند
- تحریک الکتریکی عضلات
تزریق
پزشک در صورتیکه استراحت، داروهای مسکن و فیزیوتراپی در کنترل و بهبود درد دیسک کمر موثر نباشد، از تزریق استروئید در فضای اطراف اعصاب نخاعی استفاده می کند که تحت عنوان تزریق اپیدورال نیز شناخته می شود. استروئید به کاهش تورم، سهولت حرکت و کاهش درد دیسک کمر کمک می کند.
پزشک از تصاویر اشعه ایکس و سی تی اسکن برای پیدا کردن نقاط درست تزریق دارو استفاده می کنند. شاید به بیش از یک تزریق استروئید برای کاهش درد نیاز داشته باشید.
جراحی
اکثر افراد مبتلا به دیسک کمر به انجام جراحی نیاز پیدا نمی کنند. معمولا بعد از گذشت 4 تا 6 هفته از استراحت و انجام روشهای درمانی دیگر شاهد بهبود مشکلتان خواهید بود. اما اگر دردتان بهبود پیدا نکرد، شاید انجام جراحی ضروری شود. در صورت بروز موارد زیر با پزشکتان مشورت کنید:
- با مصرف مسکن، تزریق و فیزیوتراپی شاهد کاهش درد نباشید.
- نشانه هایتان بدتر شود.
- در ایستادن و راه رفتن مشکل داشته باشید.
- دچار بی اختیاری ادراری و مدفوعی شده باشید.
جراحی دیسک کمر با لیزر: در طول جراحی دیسک کمر با لیزر از انرژی لیزر برای حذف بخشی از بافت نرم مثل بزرگ شدگی رباط یا بیرون زدگی دیسک کمر استفاده می کند که بر اعصاب نخاعی فشار وارد می کند. اما استفاده از لیزر تنها در موارد خاصی موضوعیت پیدا می کند؛ لیزر به جراحان در حذف تومورهای نخاع یا استخوان و یا بافت نرم اطراف عصب کمک می کند. استفاده از لیزر می تواند بهترین گزینه برای کاهش مواد بیرون زده دیسک در اطراف نخاع باشد.
جراحی دیسک کمر با لیزر نه تنها زمان بهبودی را تسریع میکند، بلکه یک درمان غیرتهاجمی و بدون نیاز به دارو است و به شما این امکان را می‌دهد تا درد را کاهش دهید و دیسک‌های آسیب دیده خود را سریع‌تر بهبود دهید. (منبع: https://baaztavan.com/?p=331)
جراحی دیسککتومی: جراح در این جراحی به منظور کاهش فشار وارد بر اعصاب، دیسک آسیب دیده را برمی دارد. جراحی دیسککتومی به چند روش انجام می شود:
- جراحی دیسککتومی باز از طریق یک برش در کمر
- میکرودیسککتومی از طریق یک برش کوچکتر: جراح در این روش، یک لوله نازک به همراه یک دوربین (که در سر لوله نصب می شود) را برای دیدن و حذف دیسک آسیب دیده وارد فضای مد نظر می کند.
جراحی لامینکتومی کمر: گاهی اوقات لازم می شود تا جراح، بخش کوچکی از استخوان مهره (لامینا) را ببرد. لامینا یک لایه محافظتی بر روی نخاع ایجاد می کند و برداشتن همه یا بخشی از آن، امکان دسترسی جراح به دیسک آسیب دیده را می دهد. این کار همچنین می تواند به کاهش فشار وارد بر اعصاب و حذف درد پا و درد سیاتیک منجر شود.
