دندان عقل از سری دندان‌های دائمی بوده که در سنین بین 17 تا 25 سالگی به عنوان آخرین دندان در هر قوس دندانی رشد میکند و متأسفانه در اغلب موارد فضای کافی برای رشد صحیح آن وجود ندارد که این امر موجب میشود تا دندان عقل به طور کج رشد کرده و یا حتی نتواند رشد کند که به آن دندان عقل نهفته می گویند.
بهم فشردگی دندان‌ها میتواند باعث بروز مشکلاتی اعم از کجی دندان‌ها، نامرتبی، پوسیدگی دندان، بیماری لثه و آبسه دندان شود. تقریبا ۷۲ درصد از افراد بزرگسال در طول عمر خود داشتن حداقل یک دندان عقل نهفته را تجربه میکنند. با مطالعه این مقاله میتوانید درباره علائم و نشانه‌های وجود دندان عقل نهفته و همچنین در رابطه با اینکه چه زمانی باید جراحی دندان عقل نهفته انجام شود، اطلاعات بیشتری کسب کنید.
انواع دندان عقل نهفته
چندین نوع مختلف نهفتگی دندان عقل میتواند بر نوع علائمی که ممکن است داشته باشید، تاثیر داشته باشد:
- نهفتگی مزیال یا میانی: متداول‌ترین نوع نهفتگی است. هنگامی رخ میدهد که دندان عقل به طور زاویه دار به سمت جلوی دهان متمایل است.
- نهفتگی دیستال یا دور از مرکز: نادرترین نوع است و زمانی رخ میدهد که دندان عقل به سمت پشت دهان متمایل شده است.
- نهفتگی عمودی: زمانی رخ میدهد که دندان عقل در موقعیت صحیح برای بیرون آمدن قرار گرفته، اما در زیر لثه پنهان شده است.
- نهفتگی افقی: این نوع نهفتگی زمانی رخ میدهد که دندان عقل بصورت کاملا افقی زیر لثه پنهان شده و به دندان‌های مجاور خود فشار وارد میکند.
هریک از انواع این نهفتگی‌ها میتوانند در بافت سخت یا نرم ایجاد شوند. نهفتگی بافت نرم یعنی دندان عقل از استخوان فک بیرون آمده اما نتوانسته از بافت لثه خارج شود. نهفتگی بافت سخت نیز به این معناست که دندان عقل بطور کامل زیر بافت لثه و استخوان فک پنهان شده است.
نشانه‌ها و علائم دندان عقل نهفته
با اینکه نهفتگی دندان عقل ممکن است در برخی از افراد اصلا علائمی ایجاد نکند اما در برخی موارد دیگر، افراد گاها علائم آزار دهنده و حتی خطرناکی را تجربه میکنند که بعضی از این مشکلات میتواند بر سلامت دهان و دندان آنها تأثیر منفی داشته باشد. این موارد عبارتند از:
تحریک شدگی لثه
قرمزی، تورم، حساسیت یا تحریک شدگی لثه در نزدیکی دندان عقل نشانه نهفتگی دندان عقل است. در این حالت، بافت لثه اطراف دندان عقل مستعد عفونت بوده و متیواند منجر به بیماری لثه شود.
فک درد
این نشانه مخصوصا در نهفتگی بافت سخت متداول‌تر است. در این حالت، فشاری که دندان عقل به سایر دندان‌های مجاور وارد میکند میتواند باعث ایجاد درد و ناراحتی شدیدی شود. دندان عقل نهفته احتمال پوسیدگی بیشتری داشته و میتواند باعث ایجاد حفره دندانی در دندان‌های مجاور نیز بشود. این حفره دندانی باعث عفونت پالپ، آسیب دیدگی رگ‌های خونی و عصب میشود که این امر باعث بروز فک درد میشود.
علاوه بر این، اگر کیستی در انتهای دندان عقل نهفته ایجاد شود، میتواند باعث تخریب بافت استخوانی فک شود که درد ناشی از التهاب آن میتواند باز و بسته کردن صحیح فک را دشوار سازد.
تورم
نهفتگی در بافت سخت میتواند در فک رخ دهد در حالی که تورم در لثه میتواند نشان دهنده نهفتگی در بافت نرم باشد. بدلیل احتمال بالای پوسیدگی، دندان عقل نهفته میتواند باعث ایجاد عفونت شدید شود. این حالت نوعی بافت چرکی در ریشه یا لثه دندان ایجاد میکند که به آن آبسه نیز گفته میشود.
وجود تورم در گونه، فک یا گردن نشانه التهاب شدید ناشی از عفونت بوده و به درمان فوری نیاز دارد. عفونت ناشی از آبسه دندان عقل میتواند به سایر نواحی بدن سرایت کند که این امر میتواند کشنده نیز باشد.
هالیتوزیس یا بوی بد دهان
بوی بد دهان یکی از علائم نهفتگی عفونی دندان عقل است. این امر میتواند باعث بد مزه بودن دهان هم بشود. باکتری‌هایی که باعث عفونت میشوند از قندهای موجود در بقایای مواد غذایی در دهان و اطراف دندان عقل تغذیه میکنند. این باکتری‌ها مواد غذایی را متابولیزه کرده و باعث ایجاد گوگردی میشوند که بوی تخم مرغ فاسد میدهد.
آسیب دیدن سایر دندان‌ها
دندان عقل نهفته میتواند در اثر وارد کردن فشار، به دندان‌های مجاور آسیب بزند. این فشار باعث شلوغی و نامرتبی دندان‌ها شده و تنگی فضا، تمیز کردن آنها را هم دشوار میکند که این امر احتمال پوسیدگی دندان و بیماری لثه را افزایش میدهد.
نحوه مدیریت دندان عقل نهفته بدون علائم
اگر نهفتگی دندان عقل هیچگونه نشانه و علائمی ایجاد نکند، به آن نهفتگی بدون نشانه میگویند. در حوزه دندانپزشکی در مورد نحوه مدیریت دندان عقل نهفته بدون علائم اختلاف نظر وجود دارد. برخی از دندانپزشکان و جراحان، کشیدن دندان عقل بدون نشانه را برای جلوگیری از مشکلات احتمالی در آینده توصیه میکنند. استدلال آنها این است که:
- دندان عقل بدون نشانه ممکن است دارای عفونت باشد.
- اگر فضای کافی برای رویش دندان عقل وجود نداشته باشد، دسترسی به سایر دندان‌ها و تمیز کردن درست آنها بدلیل نامرتبی دندان‌ها، اغلب دشوار خواهد بود.
- عوارض جدی ناشی از نهفتگی دندان عقل در افراد جوان کمتر رخ میدهد.
- نکشیدن دندان عقل نهفته بدون نشانه به احتمال زیاد باعث عوارض بعدی در زندگی فرد میشود.
سایر دندانپزشکان رویکرد دیگری دارند:
- شواهد کافی در دست نیست که نشان دهد دندان عقل نهفته‌ای که در سنین جوانی مشکلی ایجاد نکرده، بعداً باعث ایجاد مشکل برای فرد شود.
- هزینه و خطرات این روش، مزایای آنرا توجیه نمی‌کند.
رویکرد محافظه کارانه این است که یک دندانپزشک مجرب احتمال پوسیدگی، بیماری لثه یا سایر عوارض را در نظر بگیرد و درصورت صلاحدید، کشیدن دندان عقل نهفته را توصیه کند.
در موارد نهفتگی دندان عقل چه زمانی به جراحی نیاز است؟
اگر نهفتگی دندان عقل باعث ایجاد درد یا سایر مشکلات دندانی شود معمولا دندان بوسیله جراحی کشیده میشود. در موارد زیر نهفتگی دندان عقل به جراحی نیاز دارد:
- عفونت یا بیماری لثه (بیماری پریودنتال) که دندان عقل را هم درگیر کرده
- پوسیدگی دندان در دندان عقل نیمه نهفته
- کیست یا تومورهایی که دندان عقل را درگیر کرده
- دندان عقل نهفته که باعث آسیب به دندان‌های مجاور شود
جراحی دندان عقل نهفته
کشیدن دندان معمولا بطور سرپایی بوده و میتوانید بعد از آن به منزل برگردید. این فرآیند شامل مراحل زیر است:
- آرام بخش یا بی حسی: بی حسی موضعی باعث بی حس شدن دهان و دندان شده و آرام بخش باعث کاهش هوشیاری میشود. بیهوشی عمومی نیز باعث بخواب رفتن و عدم هوشیاری کامل میشود.
- کشیدن دندان: برای کشیدن دندان، دندانپزشک یا جراح برشی در لثه ایجاد کرده و استخوانی که دسترسی به ریشه دندان نهفته را مسدود میکند را نیز برمیدارد. پس از کشیدن دندان، معمولا بخیه اعمال شده و ناحیه با گاز استریل بسته میشود.
کشیدن دندان عقل میتواند باعث ایجاد درد، خونریزی و همچنین تورم خفیف محل یا فک شود. برخی از افراد نیز بطور موقت در باز و بسته کردن فک خود مشکل دارند. برای بهبودی سریع‌تر باید از دندانپزشک خود بپرسید که چه کارهایی را باید پس از جراحی دندان عقل انجام دهید.
در موارد نادر ممکن است شرایط زیر را تجربه کنید:
- حفره خشک یا جا به جایی لخته خون و مشخص شدن استخوان در قسمت حفره تو خالی
- عفونت یا سوکت خشک ناشی از باکتری یا ذرات غذایی باقی مانده در دهان
- آسیب به دندان‌های مجاور، اعصاب، استخوان فک یا سینوس‌ها
کشیدن دندان عقل نهفته ممکن است دشوار باشد اما تاخیر در درمان میتواند عواقب و مشکلات جدی‌تری بدنبال داشته باشد. حتما با دندانپزشک خود مشورت کنید تا بتوانید به کمک دستورالعمل‌های او از اضطراب و ناراحتی خود حین جراحی بکاهید. بوسیله گوش دادن به موسیقی یا تماشای فیلم حین جراحی میتوانید اضطراب خود را کاهش دهید. حتی میتوانید یکی از اعضای خانواده را همراه خود برده یا با استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش نظیر تنفس عمیق و تصویرسازی، اضطراب خود را کاهش دهید.
منبع: https://hakimdc.com
/ پایان رپورتاژ آگهی
